Klauwgezondheid rundvee

Met de toegenomen aandacht voor duurzaamheid is de afgelopen jaren klauwgezondheid meer in de picture komen te staan. Met in gedachten dat 20-25% van de koeien in Nederland in meer of mindere mate kreupel loopt en dat onder driekwart van de klauwen 1 of meerdere aandoening(en) aantoonbaar is, is dat geen onlogische ontwikkeling. Als we koeien ouder willen laten worden zullen hun benen en klauwen dat ook moeten volhouden. Uit de aandacht in de vakbladen, projecten als “ grip op klauwen”, nieuwe huisvestingssystemen en de ontwikkeling van monitoringssystemen als Digiklauw blijkt dat de klauwgezondheid volop in de picture staat.

De gezonde klauw

De ontwikkeling van een gezonde klauw begint al bij de stierkeuze. Hoe scoort de stier voor beenwerk ? Hoe is de klauwgezondheid van de dochters ? Tegenwoordig is daar al veel informatie over bekend.

Vervolgens is van belang dat het kalf goed opgroeit zodat de basis voor gezonde klauwen wordt gelegd. Dat betekend geen gebreken aan mineralen, vitaminen en voedingsstoffen.

Richting afkalven ontstaat er een belangrijke periode. Allerlei gevaren liggen op de loer. De vaars moet zich aanpassen aan een nieuwe koppel, nieuwe kiemen, een nieuw rantsoen en nieuwe huisvesting. De vaars zal haar plek aan het voerhek, in de krachtvoerbox en in de stal moeten veroveren. Een vaars heeft het sowieso al moeilijk door haar relatief kleine klauwoppervlak, waardoor de belasting per oppervlak groter is, en haar nog beperkte vetkussen in de klauw.

Rondom het afkalven kan weer een hoop fout gaan; zwaar kalven door een vervette geboorteweg, baarmoederontsteking, stress door isolatie, het beginnen met melkgeven etc. Er wordt dus nogal wat gevraagd van vaars en veehouder om dit allemaal goed te laten verlopen.

De rest van haar leven zijn de benen en klauwen van de vaars overgeleverd aan haar leefomstandigheden en management van de boer. Benen en klauwen worden op betonnen (rooster)vloeren zwaar belast. De kwaliteit van de huisvesting bepaald in grote mate of de koe haar 14 uur broodnodige rust per dag krijgt. De hygiëne en preventieve maatregelen in de stal bepalen in hoeverre de koe te maken krijgt met infectieuze aandoeningen als mortellaro en stinkpoot.

Voor de groei van gezond hoorn is een stabiele en goede stofwisseling onontbeerlijk. Fouten in de voeding , door bijvoorbeeld (subklinische) pensverzuring of mineralengebreken kunnen leiden tot inferieure hoornkwaliteit en grotere kans op zoolbloedingen en/of zoolzweren. Ook een gebrekkig onderhoud aan de klauw (lees het niet verwijderen van overtollig hoorn onder de (buiten)klauw) kan leiden tot overbelasting en daardoor zoolzweren.

Elke kreupele koe betekend gemiddeld 265 euro schade. Deze schade bestaat uit behandelkosten (met evt melk uithouden), verminderde melkproductie, verlenging tussenkalftijd en mogelijk vervroegde afvoer. Gelukkig zijn er vaak een hoop aanknopingspunten om de klauwgezondheid op een bedrijf te verbeteren. Wist u bijvoorbeeld dat rubber op de roosters de kans op zoolzweren en bloedingen met een factor 2,2 verlaagt ? Voor witte-lijndefecten is die factor zelfs 2,8 ! Op het gebied van huisvesting zijn vaak veel verbeteringen haalbaar. Zo kan het naar voren schuiven van te ver naar achter geplaatse schoftboom leiden tot wel een uur extra ligtijd per koe.

U kunt als veehouder een hoop doen om koeien stevig op de poten te houden.